محبّت اکسیر اعظمی است که هر سختی را بر انسان، آسان و هر تلخی را در کام محبّین، شیرین می کند.
در آیات الهی محبّت و مودّت جایگاهی بسیار ممتاز دارد.در کلام الله مجید حدود 51 بار واژه ی «محّبت»بکار رفته است که گویای کارآمدی شیوه حبّی است از جمله آنها این آیه شریفه است که فرموده:
اگر شما از دین او روی برگردانید،«فَسَوْفَ یَأْتِی اللهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ»(1)
به زودی خداوند گروهی را خواهد آورد که آن ها او را دوست داشته و او نیز آن ها را دوست دارد.
در روایات و شیوه ی عملی اولیای اسلام:نیز دعوت به محبّت و القای آن در دل ها در مرتبه ای از اهمّیّت است که امام صادق (علیه السلام)فرمودند:«هَل الدّین إلاّ الحُبّ»(2)
آیا دین چیزی جز محبّت است؟!
و امام باقر علیه السلام فرمود: «الدّینُ هوَ الحُبُّ وَ الحُبُّ هُو الدّین»(3)
دین همان محبّت و محبّت همان دین است.
اسلام دین مهربانی از محبّت سخن گفته و ما را نسبت به این امر سوق داده است. و ما از سخنان ائمه چهار چوب این محبّت را برای خود مشخص می کنیم و این امر را در نظر داشته باشیم که همه چیز برای خود آثار مثبت و منفی دارد و این ماییم که باید آن را مشخص کنیم.
آثار مثبت محبّت در زندگی
محبّت و دوستی نسبت به خوبان و خوبیها همانند یک نیروی محرک، انسان را در جهت رسیدن به مقامات عالی و الهی کمک می کند و باعث ایجاد انگیزه و شوق برای رسیدن به مقصود می شود. در واقع بسیار از موارد که انسان از راه می ماند و نمی تواند کار را به اتمام برساند به خاطر نقص است و اینکه در شوق محبّت می باشد. چه بسیار افرادی که به واسطه داشتن محبّت درست وصحیح، مشکلات و سختی ها را به جان می خرند و در مسیر الهی شدن و رسیدن به سعادت ذرهّ ای به خود تردید راه نمی دهد.
آثار منفی محبّت در زندگی
محبّت به همنوع هرچند بسیار زیبا و مورد سفارش و مورد تأکید آیات و روایات می باشد، ولی این محبّت اگر در چار چوب اعتدال و میانه روی نباشد، انسان را به هلاکت و نابودی سوق می دهد. بهترین اشاره را در این خصوص، مولی الموحدین حضرت علی علیه السلام می فرمایند: هلک فی رجلان: « مُحِبٌّ غَالٍ وَ مُبْغِضٌ قَالٍ»(4)
دو تن به خاطر من به هلاکت رسیدند: «دوست افراط کننده، و دشمن دشنام دهنده».
بنابراین: محبّت نسبت به خداوند مهمترین هدف زندگی است و هر چند از حدّ بالاتر رود خوب است و در نهایت انسان را به سعادت اخروی میرساند.
و همچنین در زندگی اسلامی محبّت و نفرت دو عنصر اساسی هستند که هر دو باید در حد تعادل حفظ شود و اگر محبت و نفرت از دایره ی عقل و شرع تجاوز نکنند، یقیناً بسیار مفید و سازنده خواهد بود.
پی نوشت:
1-سوره مائده ،آیه 54 .
2-خصال،ص21.
3-بحار الانوار ، ج 66،ص238
4- نهج البلاغه، حکمت114
