انگیزه ی" غصب فدک"
مسأله فدک و مالکیّت زهرا (سلام الله علیها) بر آن سرزمین، برای خلیفه ی اوّل و دوم که آن را غصب کرده بودند ثابت بود.
سؤال:در اینجا این سؤال پیش می آید که آنان با چه انگیزه ای آن را تصرّف کردند؟
جواب نخست آن را از زبان "ابن ابی الحدید" نقل می کنیم. وی اظهار می دارد:«در هنگام مذاکره و بحث با دانشمندان و و متکلمین امامیّه، از آنان شنیدم که می گویند: همانطوری که خلافت علی (علیه السلام) را غصب کردند و خواستند از این طریق ضربه ی ناروا بر پیکر اهل بیت بزنند، تصرّف فدک نیز زخمی بر زخم های آنان بود....».
آن گاه نکته دیگری را نقل میکند، که به نظر نگارنده، انگیزه اصلی همان بود: «خلیفه اوّل و دوم، فاطمه (سلام الله علیها) را از فدک محروم نکردند، مگر اینکه خواستند علی (علیه السلام) برای مبارزه در امر خلافت تقویت نگردد؛ به همین جهت خمس را در مورد بنی هاشم تعطیل کردند، زیرا فقیر بی پول، بی شخصیّت، کوچک و ذلیل می گردد و خود را برای کار و کسب و نون درآوردن مشغول می کند و زمینه ای برای ریاست پیدا نمی کند».
آری با این هدف ، آن سرزمین پر درآمد را گرفتند و هنگامی که ابوبکر محکوم شدو قباله مجدّد را به فاطمه (سلام الله علیها) دادند: محرّک اصلی (خلیفه ی دوم) قباله را با چه وضع نامطلوب از فاطمه (سلام الله علیها) گرفت و جسورانه آن سند را پاره نمود.
در این زمینه سراغ روایت معتبر از امام صادق (علیه السلام) می رویم که می فرمایند:« فاطمه، مادر عزیزم از همین صحنه دلخراش مصدوم شد و سرانجام با بیمار ممتدّ و با دلی پر از درد از غاصبین، دنیا را ترک گفت».(1)
نتیجه گیری: به هر حال هدف اصلی، تضعیف بنیه ی مالی امیر المؤمنین (علیه السلام) در رسیدن او به اهداف ولایت و خلافت بود و غاصبین از این راه می خواستند دست های او را ببندند و حضرتش را از صحنه سیاست و توجّه مردم دور کنند. و گرنه با چه منطقی خلیفه ی دوم، سند پاره می کند؟ مگر اطاعت ابوبکر در آن تاریخ طبق نظر اهل سنّت بر خلیفه ی دوم واجب نبود؟!
پی نوشت:
1-عوالم، ج11، ص426به نقل از«اختصاص».
